คงปฏิเสธไม่ได้ว่าภัยทางธรรมชาตินั้นเป็นเรื่องใกล้ตัว เป็นสิ่งที่เราไม่สามารถควบคุมได้ และมักจะมาแบบที่เราไม่ทันตั้งตัวเสมอ ดังจะเห็นได้จากข่าวภัยพิบัติที่กำลังเกิดขึ้นทั่วโลก โดยเฉพาะการเกิด "แผ่นดินไหว" ส่งผลให้เกิดความเดือดร้อน และความเสียหายเป็นอย่างมาก ทั้งบ้านเรือน อาคาร สิ่งปลูกสร้างที่ไม่ได้วางโครงสร้างเพื่อรองรับแผ่นดินไหวเช่นนี้ ซึ่งคงไม่มีใครอยากให้เหตุการณ์แบบนี้เกิดขึ้นกับบ้านหรือที่อยู่อาศัยของตนเอง แต่หากเกิดขึ้นมาแล้วถามว่าเราจะมีวิธีรับมือกับสถานการณ์แผ่นดินไหวนี้อย่างไร วันนี้ทีมงาน Checkraka.com มีคำตอบค่ะ
แผ่นดินไหวเกิดขึ้นได้อย่างไร?
"แผ่นดินไหว" เป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดจากการเคลื่อนที่ของแผ่นเปลือกโลก ตามแนวระหว่างรอยต่อธรณี ทำให้เกิดการเคลื่อนตัวของชั้นหินขนาดใหญ่ ส่งผลให้เกิดรอยเลื่อน เคลื่อนที่ หรือแตกหักและเกิดการโอนถ่ายพลังงาน ผ่านในชั้นหินที่อยู่ติดกัน เพื่อปรับตัวให้อยู่ในสภาวะสมดุล โดยพลังงานนี้อยู่ในรูปแบบของคลื่นสั่นสะเทือน
แผ่นดินไหวในแต่ละครั้งอาจมีความรุนแรงมากน้อยต่างกัน และยังส่งผลให้เกิดความเสียหายทั้งต่อชีวิตและทรัพย์สินตามไปด้วยเป็นอย่างมาก และยังอาจก่อให้เกิดภัยทางธรรมชาติอื่นๆ ตามมาอีกด้วย เช่น ภูเขาไฟระเบิด สึนามิ หรือมีอาฟเตอร์ช็อคตามมาอีกหลายๆ ครั้ง
ข้อควรปฏิบัติ "ก่อน" การเกิดแผ่นดินไหว
1. ควรมีไฟฉายพร้อมถ่านไฟฉาย และกระเป๋ายาเตรียมไว้ในบ้าน และให้ทุกคนทราบว่าอยู่ที่ไหน
2. ควรศึกษาการปฐมพยาบาลเบื้องต้น
3. ควรมีเครื่องมือดับเพลิงไว้ในบ้าน เช่น เครื่องดับเพลิง ถุงทรายเป็นต้น
4. ควรทราบตำแหน่งของวาล์วปิดน้ำ วาล์วปิดก๊าซและสะพานไฟฟ้าสำหรับตัดกระแสไฟฟ้า
5. อย่าวางสิ่งของหนักไว้บนชั้น หรือหิ้งสูงๆ เมื่อแผ่นดินไหวอาจตกลงมาเป็นอันตรายได้
6. ผูกเครื่องใช้หนักๆ ให้แน่นกับพื้นผนังบ้าน
7. ควรมีการวางแผนเรื่องจุดนัดหมายในกรณีที่ต้องพลัดพรากจากกัน เพื่อสะดวกต่อการมารวมกันอีกครั้งในภายหลัง
8. สร้างอาคารบ้านเรือนให้เป็นไปตามกฏเกณฑ์ที่กำหนดสำหรับพื้นที่เสี่ยงภัยแผ่นดินไหว
ข้อควรปฏิบัติ "ระหว่าง" เกิดแผ่นดินไหว
1. อย่าตื่นตกใจ พยายามควบคุมสติให้สงบ ถ้าท่านอยู่ในบ้านก็ให้อยู่ในบ้าน ถ้าท่านอยู่นอนบ้านก็ให้อยู่นอกบ้าน เพราะส่วนใหญ่ได้รับบาดเจ็บเพราะวิ่งเข้าออกจากบ้าน
2. อย่าใช้ เทียน ไม้ขีดไฟ หรือสิ่งที่ทำให้เกิดเปลวไฟ หรือประกายไฟ เพราะอาจมีแก๊สรั่วอยู่บริเวณนั้น
3. ห้ามใช้ลิฟต์ขณะเกิดแผ่นดินไหวโดยเด็ดขาด
4. หากอยู่ในอาคารสูง ควรตั้งสติให้มั่น และรีบออกจากอาคารโดยเร็ว หนีให้ห่างจากสิ่งที่อาจจะล้มทับได้
5. หากอยู่ในที่โล่งแจ้ง ให้อยู่ห่างจากเสาไฟฟ้า ต้นไม้ ป้ายโฆษณา และสิ่งห้อยแขวนต่างๆ ที่ปลอดภัยภายนอกคือบริเวณพื้นที่โล่งแจ้ง
6. หากอยู่ในบ้านให้ยืนหรือหมอบอยู่ในส่วนของบ้านที่มีโครงสร้างแข็งแรงที่สามารถรับน้ำหนักได้มาก และให้อยู่ห่างจากประตู ระเบียง และหน้าต่าง
7. หากอยู่ในโรงเรียน เมื่อมีประกาศอย่าตื่นตระหนก ใช้มือประสานศีรษะมุดใต้โต๊ะ เก้าอี้ เมื่อความสั่นสะเทือนหยุด ค่อยทยอยออกมาสู่ที่โล่ง
8. หากอยู่ในรถ ให้จอดรถเมื่อสามารถจอดได้อย่างปลอดภัย และจอดในที่ซึ่งไม่มีของหล่นใส อยู่ห่างจากอาคาร ต้นไม้ ทางด่วน สะพานลอย เชิงเขา เป็นต้น
9. หากอยู่ในเรือ การสั่นสะเทื่อนเนื่องจากแผ่นดินไหวไม่อันตรายต่อผู้ที่อยู่บนเรือกลางทะเล ยกเว้นในกรณีเกิดสึนามิ เรือที่อยู่ใกล้ชายฝั่งจะได้รับความเสียหาย แนะนำให้นำเรือออกสู่ทะเลลึก
10. หากติดอยู่ในซาก อย่าติดไฟ อยู่อย่างสงบ เคาะท่อ ฝาผนัง เพื่อส่งสัญญาณต่อหน่วยช่วยชีวิต
ข้อควรปฏิบัติ "หลัง" เกิดแผ่นดินไหว
1. ควรสำรวจตัวเองและคนข้างเคียงว่าได้รับบาดเจ็บหรือไม่ ถ้าได้รับบาดเจ็บให้ปฐมพยาบาลขั้นต้นก่อน
2. ควรรีบออกจากอาคารที่เสียหายทันที เพราะหากเกิดแผ่นดินไหวตามมา อาคารอาจพังทลายได้
3. ใส่รองเท้าหุ้มส้นเสมอ เพราะอาจมีเศษแก้ว หรือวัสดุแหลมคมอื่นๆ และสิ่งหักพังแทง
4. ตรวจสอบระบบไฟฟ้า ท่อน้ำ
5. ตรวจสอบว่าแก๊สรั่วหรือไม่ ด้วยการดมกลิ่นเท่านั้น ถ้าได้กลิ่นให้เปิดประตูหน้าต่างทุกบาน ปิดวาล์วถังแก๊ส ยกสะพานไฟ อย่าจุดไม้ขีดไฟ หรือก่อไฟจนกว่าจะแน่ใจว่าไม่มีแก๊สรั่ว
6. ให้ออกจากบริเวณที่สายไฟขาด และวัสดุสายไฟพาดถึง
7. เปิดวิทยุฟังคำแนะนำฉุกเฉิน อย่าใช้โทรศัพท์นอกจากจำเป็นจริงๆ เท่านั้น
8. สำรวจดูความเสียหายของท่อส้วม และท่อน้ำทิ้งก่อนใช้
9. อย่าเป็นไทยมุงหรือเข้าไปในเขตที่มีความเสียหายสูง หรืออาคารพัง
"กันไว้ดีกว่าแก้" ประโยคนี้ยังคงใช้ได้ดีกับทุกสถานการณ์เสมอ ดังนั้นการเตรียมรับมือกับภัยธรรมชาติเพื่อลดความเสียหายที่จะเกิดขึ้นอย่างมีสติ ไม่ตื่นตระหนก ถือเป็นสิ่งสำคัญ และจะทำให้เรื่องราวทุกอย่างผ่านพ้นไปได้ด้วยดี ขอให้ทุกคนปลอดภัยห่างไกลจากภัยธรรมชาติทุกชนิด แล้วกลับมาพบกันใหม่กับเรื่องราวสาระดีๆ ที่ทีมงาน www.checkraka.com จะนำมาฝากกันนะคะ